Ο άνθρωπος πάντα θαύμαζε τα πουλιά για την ικανότητα τους να πετάνε και είναι γνωστό ότι σε όλη τη δειάρκεια της ανθρώπινης ιστορίας δε σταμάτησε ποτέ να προσπαθεί να πετάξει. Ας δούμε λοιπόν την πορεία που από μύθος έγινε καθημερινότητα για κάποιους από εμάς.
Οι Έλληνες φαίνεται να έχουν τα πρωτεία στην εμφάνιση ιστοριών σχετικά με την πτήση του ανθρώπου. Είναι πολύ γνωστός ο μύθος του Δαίδαλου και του γιου του, Ίκαρου, οι οποίοι πέταξαν με τεχνητά φτερά για δραπετεύσουν από το παλάτι του βασιλιά Μίνωα στη Κρήτη.
Ο Δαίδαλος ήταν πολύ γνωστός Αθηναίος αρχιτέκτονας και εφευρέτης. Η καταγωγή του ήταν από την βασιλική οικογένεια του Κέκροπα, του πρώτου βασιλιά της Αθήνας. Εξορίστικε στην Κρήτη γιατί σκότωσε τον ανιψιό του (και βοηθό του) Τάλο.
Εκεί, ο βασιλιάς Μίνωας του ανέθεσε να φτιάξει τον Λαβύρινθο, το μέρος που θα φυλασσόταν ο Μινώταυρος. Το κατασκεύασμα του Δαίδαλου ήταν μοναδικό αλλά ο Μίνωας απαγόρευσε στο Δαίδαλο να φύγει από το νησί για να μην διαρεύσει το μυστικό του Λαβύρινθου. Ήταν ο Δαίδαλος αυτός που συμβούλεψε την Αριάδνη να δώσει στον Θησέα τον γνωστό "μίτο".
Με την Ναυκράτη, μια όμορφη δούλα του Μίνωα ο Δαίδαλος είχε αποκτήσει ένα γιο, τον Ίκαρο. Θέλοντας να δραπετεύσει μαζί με το γιο του, ο Δαίδαλος κατασκεύασε φτερά από πούπουλα τα οποία είχε κολλήσει με κερί. Ο Ίκαρος αγνόησε την εντολή του πατέρα του να μην πετάει πολύ ψηλά για να μην λιώσει το κερί από τον ήλιο, με αποτέλεσμα να πέσει και να σκοτωθεί έξω από το νησί που πήρε το όνομα του.
Ο Δαίδαλος πέταξε και έφτασε μέχρι την Σικελία όπου τον κατεδίωξε ο Μίνωας αλλά με την βοήθεια του βασιλιά Κόκκαλου ο Δαίδαλος ξέφυγε και ο Μίνωας σκοτώθηκε.
Ξεφεύγοντας από τον μύθο ερχόμαστε στην ιστορία και πιο συγκεκριμένα στον Leonardo da Vinci (1452-1519). O Da Vinci είναι ο πρώτος που σκέφτηκε και υλοποίησε τον σχεδιασμό μιας ιπτάμενης μηχανής. Είχε παρατηρήσει πολύ τον τρόπο πτήσης των πουλιών και μάλιστα έγραψε ένα βιβλίο σχετικά.
Το 1483 σχεδίασε το πρώτο αλεξίπτωτο. Θεωρούσε ότι μια πυραμίδα από ύφασμα (βλ. σκίτσο) βάσης 6μ.x6μ. και ύψους 6μ., ήταν αρκετή για προσγειώσει έναν άνθρωπο που θα έπεφτε από μεγάλο ύψος, χωρίς τραυματισμό.
Στις 26 Ιουνίου 2000 ο Βρετανός Adrian Nicholas απέδειξε πως η θεωρία του Da Vinci ήταν σωστή πηδώντας από ένα αερόστατο από τα 3,000 μέτρα και χρησιμοποιώντας ένα αλεξίπτωτο κατασκευασμένο με βάση τα σχέδια του και τα υλικά που ήταν διαθέσιμα την εποχή του μεγάλου Ιταλού δημιουργού (βλ. φώτο).
Το 1485 έκανε τα σχέδια για την ιπτάμενη μηχανή του. Το "ορνιθόπτερο" όπως ονομαζόταν ήταν μια κατασκευή που προσαρμοζόταν πάνω στο ανθρώπινο σώμα και με την κίνηση των χεριών του και μέσω μοχλών ο "πιλότος" κουνούσε τα φτερά της μηχανής, τα οποία φαίνεται ότι είχαν εμπνευστεί από τα φτερά της νυχτερίδας. Δεν υπάρχει κάποια απόδειξη σχετικά με προσπάθεια πτήσης με την μηχανή αυτή.
Το 1617 στη Βενετία ο Fauste Veranzio πήδηξε από έναν πύργο και κατάφερε να προσγειωθεί ασφαλής χρησιμοποιώντας μια συσκευή παραπλήσια με αυτή του Da Vinci.
Στις 22 Οκτωβρίου 1797 ένας Γάλλος, ο Andre Jacques Garnerin, κάνει την πρώτη καταγεγραμμένη πτώση με αλεξίπτωτο στο πάρκο Monceau στο Παρίσι. Έπεσε από ένα αερόστατο από υψόμετρο 700μ. Ο στόχος του ήταν να πέσει από τα 1000μ. αλλά το αερόστατο έσκασε και αναγκάστηκε να το κάνει νωρίτερα. Το αλεξίπτωτο που έμοιαζε πολύ με τα σημερινά στατικού ιμάντα ήταν ξεδιπλωμένο μέσα στο αερόστατο και άνοιξε αμέσως. Είχε 10μ. διάμετρο και 36 σχοινάκια.
Ο Garnerin δεν ήταν δεμένος με το αλεξίπτωτο αλλά επέβαινε σε ένα μικρό καλάθι το οποίο δεμένο με το αλεξίπτωτο και κρεμόταν κάτω από το αερόστατο. Η πρώτη πτώση ήταν περιπετειώδης αφού η έλλειψη πείρας και διάφορα λάθη σχεδιασμού (δεν είχε προβλέψει τρύπα για την διαφυγή του αέρα) έκαναν το αλεξίπτωτο να παίρνει μεγάλες κλίσεις (εώς και 90 μοίρες) και να περιστρέφεται γρήγορα.
Ο Garnerin φυλακίστικε κατα την Γαλλική Επανάσταση αλλά προχώρησε τις ιδέες του και σχεδίασε πιο εξελιγμένα αλεξίπτωτα.
Η πρώτη όμως πραγματική πτήση από άνθρωπο έγινε στα τέλη του 19ου αιώνα. Ο Γερμανός Otto Lillienthal (1848-1896) πρωτοπέταξε με ένα δικής του κατασκευής αιωρόπτερο από ένα λόφο ύψους 100μ το 1891 έξω από το Πότσδαμ. Το αιωρόπτερο είχε ξύλινο σκελετό και υφασμάτινα σκέλη. Η πρώτη πτήση είχε μήκος 30 μέτρα.
Απο τότε ο Lillienthal κατασκεύασε 18 διαφορετικούς τύπους αιωρόπτερου και έκανε περίπου 2000 πτήσεις μερικές εκ των οποίων ξεπέρασαν τα 200 μέτρα σε απόσταση
Εξέδωσε το βιβλίο “The Flight of Birds and the Fundamentals of Aviation”. Οι μελέτες του, τα σχέδια του και τα πειράματα του, βοήθησαν πολυ την αεροναυπηγική και ιδιαίτερα τους αδερφούς Wright για να κατασκευάσουν τα πρώτα αεροπλάνα. Πάντα πίστευε ότι η εξέλιξη έπρεπε να γίνετε από τον σχεδιαστή που πετάει και όχι από το έδαφος παρατηρώντας απλώς.
Η εξέλιξη των αλεξιπτώτων ήταν τέτοια που χρησιμοποιήθηκαν μαζικά στον 1ο και 2ο παγκόσμιο πόλεμο, είτε για την ασφάλεια των πιλότων αεροπλάνων, είτε για την ρίψη στρατευμάτων στο μέτωπο ή και πίσω από τις γραμμές του εχθρού.
Παράλληλα εξελίχθηκαν και τα ανεμοπλάνα και χρησιμοποίηθηκαν πάρα πολύ μετά το 1943 στην εισβολή της Ιταλίας και στην απόβαση στη Νορμανδία.
Το 1945, με το τέλος του πολέμου ο Francis Melvin Rogallo, σχεδιαστής στο NACA (National Advisory Committee on Aeronautics), που αργότερα ονομάστηκε NASA, σχεδίασε έναν χαρταετό που θα μπορούσε να εκμεταλέυετε τον αέρα και θα μπορούσε να μεταφέρει έναν άνθρωπο για μια κανονική πτήση.
Το 1948 κατοχύρωσε την ευρεσιτεχνία αλλά δεν την χρησιμοποίησε ποτέ. Τα σχέδια του Rogallo ήταν ο πρόγονος του σύγχρονου αιωρόπτερου ή αετού. Πολλοί κατασκευαστές στηρίχτηκαν σε αυτά τα σχέδια αργότερα για να δημίουργησουν και να παράγουν μαζικά αιωρόπτερα όπως τα γνωρίζουμε σήμερα.
Ο Rogallo σχεδίασε επίσης την παραπτέρυγα ή parawing. Ήταν ένα είδος αλεξιπτώτου με ελαφρά τριγωνικό σχήμα που μπορούσε να κατευθύνεται.
Τα σχέδια του Rogallo φάνηκαν πολύ ενδιαφέροντα στη NASA, η οποία τη δεκατία του 50 έψαχνε να βρεί τρόπο για την ασφαλή επιστροφή των διαστημόπλοίων της. Ανάμεσα στα διάφορα είδη αλεξιπτώτων και άλλων κατασκευών ανάσχεσης της πτώσης δοκιμάστηκε και το parawing του Rοgallo με ;όχι πολύ καλά αποτελέσματα. Προτιμήθηκε ο συνδυασμός αλεξιπτώτων και προσθαλάσσωσης.
Ο Walter Neumark, Άγγλος αλεξιπτωτιστής, ήταν ο πρώτος που σκέφθηκε ότι τα αλεξίπτωτα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για ανεμοπορία. Με μια πρωτοποριακή σχεδίαση για την εποχή ο Pierre Lemoigne τον προμήθευσε με ένα αλεξίπτωτο το οποίο απογείωσε με ρυμούλκηση και κατάφερε να κανει μια υποτυπώδη ανεμοπορία το 1961. Τα σχέδια αυτού του αλεξιπτώτου οδήγησαν στη δημιουργία αργότερα του paracommander.
Το 1964 ο Domina Jalbert σχεδίασε μαζί με τον Γιάννη Νικολαϊδη το parafoil αλεξίπτωτο στο πανεπιστήμιο Notre Dame. Το σχέδιο περιλάμβανε ένα παραληλόγραμμο αλεξίπτωτο με 2 επίπεδα υφάσματος που επέτρεπε την είσοδο του αέρα από μπροστά και τον εγκλώβιζε μέσα στο αλεξίπτωτο. Μεταξύ των 2 επιπέδων υφάσματος υπήρχαν κάθετα χωρίσματα που επέτρεπαν την ροή του αέρα μέσα στο αλεξίπτωτο και έτσι σχηματιζόταν μια αεροδυναμική πτέρυγα.Την ευρεσιτεχνία του αλεξιπτώτου parafoil κατοχύρωσε ο Γιάννης Νικολαϊδης.
Τα τετράγωνα αλεξίπτωτα των Jalbert - Νικολαϊδη χρησιμοποίησε στη συνέχεια o Walter Neumark για να αντικαστήσει τα στρογγυλά αλεξίπτωτα, σχεδίασης Lemoigne, που χρησιμοποιούσαν για ρυμούλκηση.
Τα πρώτα σοβαρά σημάδια ανεμοπορίας με αλεξίπτωτο άρχισαν να διαφαίνονται.
Το 1964 επίσης ο David Barish , σύμβουλος της πολεμικής αεροπορίας των ΗΠΑ και της NASA, σχεδίασε ένα αλεξίπτωτο με ένα μόνο επίπεδο υφάσματος για να χρησιμοποιηθεί στα διαστημόπλοια κατα την επαναφορά τους στη Γη. Ο ίδιος ο Barish, μαζί με τον γιο του και έναν φίλο τους, δοκίμασε το αλεξίπτωτο αυτό σε κλίμακα ώστε να μπορεί να σηκώσει έναν άνθρωπο σε λόφους κοντά στο Woodstock το 1965.
Από τότε έκανε πολλές πτήσεις από πλαγιές βουνών και χιονοδρομικά κέντρα. Καμμία από αυτές δεν είχε ως αποτέλεσμα την ανεμοπορία, ήταν όλες απλές κατολισθήσεις.
Ο Barish συναντήθηκε με τον Rogallo λόγω του κοινής τους σχέσης με τη NASA αλλά κανένα από τα δυο σχέδια δεν υιοθετήθηκε για το διαστημικό πρόγραμμα.
Το 1970 ο Dan Poynter εκδίδει το "Parachute Manual", ένα εγχειρίδιο για επαγγελματίες αλεξιπτωτιστές, στο οποίο περιγράφει με κείμενο και φωτογραφίες πως είναι δυνατή η απογείωση από πλαγιά και η πτήση με αλεξίπτωτο parafoil.
To 1972 αναφέρετε και στον David Barish και στο "sloap soaring", ως μια μέθοδο ελέγχου των αλεξιπτώτων.
Το 1973 εκδίδει το "Hanggliding" και έχει δισέλιδο αφιέρωμα στο "paragliding" το οποίο παρουσιάζει σαν κάτι πολύ κοντινό στον αιωροπτερισμό.
Τα αλεξίπτωτα πλέον έχουν Ram-Air θύλακες και αρχίζουν να λειτουργούν σαν πτέρυγες με δυνατότητες κατεύθυνσης.
Στα τέλη της δεκατίας του 1970 στη περιοχή του Mieussy, ένα μικρό χωριό στην Άνω Σαβοϊα της Γαλλίας, αρχίζουν οι πρώτες πτήσεις από Γάλλους. Στην αρχή οι πτήσεις γινόντουσαν από αναριχητές που αφού ανέβαιναν το βουνό ήθελαν έναν γρήγορο τρόπο για να κατεβαίνουν. Χρησιμοποιούσαν απλά parafoil αλεξίπτωτα στην αρχή, τα οποία σιγά σιγά αρχίζουν να τα βελτιώνουν για να επιτύχουν καλύτερο λόγο.
Στη συνέχεια πρωτοπόροι όπως οι Andrè Bohn, Jean Claude Betemps και Gerard Bosson συστηματοποίησαν τις πτήσεις με αλεξίπτωτο και καθιέρωσαν το άθλημα του αλεξιπτώτου πλαγιάς.
Ιδρύουν το "Chucas Club" και το parapente (parachute de pente=αλεξίπτωτο πλαγιάς) έχει πλέον επίσημα όνομα. Τα πρώτα αλεξίπτωτα είχαν λόγο 3/1 και ταχύτητες περίπου 33 χλμ/ώρα.
Το 1981 αρχίζουν οι πρώτες σχολές στη Γαλλία από το "Chucas Club".
Το καλοκαίρι του 1982 γίνεται η πρώτη πτήση από το Λευκό Όρος από τον Roger Fillon, και οι αλπινιστές παραμιλάνε για το επίτευγμα. Απογείώθηκε από υψόμετρο 4807μ.
Στις 6 Ιουλίου του 1985 ο Pierre Gevaux απογειώνετε από υψόμετρο 8035μ. στα Ιμαλάϊα (Gasherbrum), ενώ την ίδια χρονιά ο Richard Trinquier πετάει για 5 ώρες και 20 λεπτά στο Mieussy.
Το αλεξίπτωτο πλαγιάς έχει γίνει πλέον δημοφιλές στον κόσμο του βουνού και οι περισσότεροι που πετάνε λιγα πράγματα ξέρουν από θεωρία, μετεωρολογία και κανόνες ασφάλειας. Το κράνος σπανίως χρησιμοποιήται και γενικά δεν υπάρχει οργάνωση.
Ο κόσμος του αιωροπτερισμού κοιτάει με πολύ ενδιαφέρον το νέο άθλημα και πολλές σχολές αιωροπτερισμού συμπεριλαμβάνουν το παραπέντε ή αλλάζουν τελειώς το αντικείμενο τους.
Από το 1986 αρχίζουν να εμφανίζονται οι πρώτοι οργανωμένοι κατασκευαστές αλεξιπτώτων πλαγιάς με δυνατότητες μαζικής παραγωγής. Πρωτοποριακή για την εποχή ήταν η Ailes De K'.
Το 1987 οι πιλότοι ανακαλύπτουν σιγά σιγά τα ανοδικά ρεύματα, είτε ήταν θερμικά έιτε δυναμικό στο βουνό, και η φιλοσοφία της πτήσης αλλάζει. Στόχος πλέον δεν είναι να ανεβοκατέβουν την πλαγιά όσες περισσότερες φορές μπορουν σε μια μέρα μέσα αλλά να μείνουν στον αέρα όσο περισσότερο μπορούν και γιατί όχι να καλύψουν και κάποια απόσταση.
Αρχίζουν να δημιουργούνται οι πρώτες ομοσπονδίες, να ορίζονται κανόνες, να εκδίδονται διπλώματα και να ισχύουν κανόνες ασφαλείας. Το 1987 δημιουργήθηκε η Γαλλική Ομοσπονδία Ελεύθερης Πτήσης και την ίδια χρονιά έγινε το πρώτο παγκόσμιο πρωτάθλημα στο Virbier της Ελβετίας και το πρώτο πρωτάθλημα Γαλλίας.
Το 1988 ο Jean-Yves Faust πετάει για 12 ώρες στη Χαβάϊ ενώ ο Jean Marc Boivin απογειώνετε από την κορυφή του Έβερεστ (8848μ.)
Το 1989 ο Uli Wiesmeier κάνει το 1ο παγκόσμιο ρεκόρ απόστασης με επίδοση 49 χλμ.
Τα αλεξίπτωτα πλέον έχουν αρχίσει να έχουν πιο οβάλ σχήμα και οι επιδόσεις τους βελτιώνονται συνεχώς με πρώτο στόχο των κατασκευαστών την βελτίωση του λόγου κατολίσθησης (glide ratio).
Από το 1990 και μετά το παραπέντε έγινε πολύ δημοφιλές σε όλο το κόσμο, και κέρδισε πολλούς λόγω της απλής κατασκευής του, της ευκολίας του και των μεγάλων δυνατοτήτων του.
Τα σύγχρονα αλεξίπτωτα έχουν λόγο 9/1 (για κάθε ένα μέτρο ύψους που χάνουν, διανύουν 9 μέτρα απόσταση), ταχύτητες που ξεπερνούν τα 70 χλμ/ώρα (αγωνιστικές πτέρυγες), και εγγυημένη ποιότητα κατασκευής.
Οι επιδόσεις των πιλότων ξεπερνούν κατα πολύ τα όνειρα των πρωτοπόρων του αθλήματος. Αποστάσεις πάνω απο 400 χλμ. έχουν διανυθεί και τα 500 δεν φαίνονται πολύ μακριά.
|